XIII

Ke temp' estas mono, mi nur nun ekspertas, ĉar la liverado de tiuj sep buloj kaj duona perdigis tutan matenon.

Mi malkovris sur subtegmento kanan valizon, en kiu povas tri Edamaj, kaj mi mem ekliveris, ĉar miaj infanoj postlecione havas multe da lernejaj taskoj kaj tiu knabo dumvoje gimnastus per miaj fromaĝoj.

Kiam mia edzino vidis min migranta al la kelo, mi ja devas rakonti pri kio okazas. Mi preferis elfini tion sekrete, ĉar mi timis ke ŝi opinias ke tio komikas. Ja tial, ke tiu pena trenado kun tiuj fromaĝoj verdire ne estas laboro por gvidanto de entrepreno, tion mi efektive scias, sed mi ne povas liverigi miajn dekmil Edamajn ja ne unu post la alian per la staplokompanio Bluĉapeloj. Tion tiuj homoj ne faras. Sed mia edzino opiniis tion tre ordinara.

`Tio jam estas komenco,' kredis ŝi. `Kaj tiel oni almenaŭ ekkonas nian fromaĝon.'

Tiu `nian' bonigis min. Ŝi do interesiĝas pri la sorto kaj prenas sur sin parton de la prirespondeco.

Mi nur esperas ke ili ne due mendos, ĉar la liverado estis malpli facila ol mi atendis. Unue mi devas bronzofrunte preteriri sinjorinon Peeters, nia najbarino, kiu staras ĉiam en la pordo, aŭ antaŭ la fenestro. Post tio en la tramon, kie onia valizo ĝenas. Finfine tiam oni alvenas. Oni sonorigas, por oni malfermis servistino kaj tiam oni staras en la koridoro kun onia korbo ĉar ĝi pli similas al korbo ol al valizo. Oni diru ke oni kunportas la fromaĝon, post kio la servistino iras averti la sinjorinon, kiu kelfoje ankoraŭ kuŝas en lito. Ĉe du el ok oni nenion sciis pri la fromaĝo kaj mi nur plej pene povis liberiĝi de tiuj pezaj buloj, kio nur sukcesis tial ke mi diris ke nenio estas pagenda. Mi estas aranĝonta tion kun la sinjoro.

Kaj nun mi sidas en mia oficejo, post tiu lacegiganta forportado kaj post nova vizito de mia frato, kiu ĉiutage demandas pri la statistiko pri la vendita kaj nevendita fromaĝo. Kiel vera kuracisto li ĉiufoje pikas la tranĉilon en la vundon.

Mi rakontis lin pri la fromaĝo kiu estas vendita ĉe Van Schoonbeke. Li plezuriĝis ke ĉiuj tiel ŝatis ĝin. Sed post tio li iom kalkulis kaj diris: `Tio estas sep kaj duona de viaj dekmil buloj. Se vi ĉiusemajne faras tian negocon, tiam viaj lastaj fromaĝoj vendiĝos post tridek jaroj. Laboru virego, labori, alie finiĝos malbone.'

Sed kiel mi liberiĝas de tiu fromaĝo? Tio estas la demando.

Mi momenton intencis viziti kun kelkaj fromaĝoj en mia valizo ĉiujn butikojn en la urbo kiuj vendas fromaĝon. Sed kun tiu sistemo mia oficejo estus izola kaj fariĝus superflua. Kaj mi mem estas ĉi tie tamen nemalhavebla por korespondado kaj librotenado al mi ŝajnas. Ankaŭ mi ne povas lasi al mia edzino respondi al la homoj, kiuj telefonus. Ŝi sen tio jam havas sufiĉe da laboro.

Ne, por mia fromaĝo devos esti aro da viglaj agentoj kiuj trovos aĉetantojn. Viregoj kiuj penetras ĝis en la plej malgrandan butikon, kiuj bone parolas kaj ĉiusemajne, aŭ eĉ dufoje en semajno, transdonas siajn mendojn. Jes, dufoje en semajno estas pli bona kaj mi ordonos je lundo kaj je ĵaŭdo, tiel ankaŭ mia laboro estas iomete dividita. Mi mem orde registras ĉion, instruas la staplokompanion pri la livero, redaktas fakturojn, zorgas pri la enkasigado, subtrahas miajn kvin procentojn kaj sendas ĉiusemajne la saldon al Hornstra. Kaj mem mi eĉ ne kontaktiĝas kun la fromaĝo.

Mi do enpresigis anoncon: `Granda Edama-fromaĝo-importisto serĉas en ĉiuj urboj de la lando kaj de la Grandduklando Luksemburgio kapablajn reprezentantojn, prefere kun klientaro inter fromaĝbutikoj. Skribu al Gafpa, Verdussenstraat 170, Antverpeno, deklarante referencojn kaj lastan postenon.'

La rezulto ne forrestadis.

Post du tagoj mi trovis sur la kafotablo cent sesdek kvar leterojn de ĉia grandeco kaj koloro. La leterportisto estis devinta sonorigi, ĉar li ilin ne estis kapablinta enleterkestigi.

Mi do estas sur bona vojo kaj almenaŭ povos uzi mian skribmaŝinon. Unue mi malfermis ĉiujn leterojn kaj specigis laŭ provinco.

Mi aĉetos geografian karton de Belgujo kaj pinglos flageton sur ĉiun urbon kie mi enoficigis agenton. Tio donas belegan superrigardon. Kaj tiuj, kiuj ne vendas sufiĉe, devas eliĝi.

Bruselo estras pro sepdek leteroj. Tiam Antverpeno sekvas pro tridek du kaj la resto dividiĝas sur la tuta lando. Nur la Grandduklando ne skribis, sed tio estas negravaĵo.

Kiam ĉio estis malfermita kaj klasigita, ankoraŭ kvindekopo venis, kiuj certe enpoŝtiĝis tro malfrue. Tio prosperas. Mi komencis kun Bruselo. Estas homoj, kiuj rakontas ilian tutan biografion, de l'infanaĝo. Multaj komencas rakonti ke ili travivis la grandan militon kaj portas sep frontajn ranggalonojn. Mi ne komprenas kiel tio rilatas al la vendado de fromaĝo. Aliaj parolas pri sia granda familio kaj suferita mizero kaj apelacias al mia kompatema koro. Ĉe la legado de iuj leteroj mi larmis. Mi enfermos tiujn aparte ĉar mi ne volas ke ilin rimarkas miaj infanoj, alie tiuj ekripetadas tede ĝis mi preferas tiujn homojn. Kaj mi trairu tion malpurpiede. Se mi respondas al ĉiuj tiuj leteroj tiam estas nur pro gentileco kaj ankaŭ por ebli frapeti mian skribmaŝinon, ĉar multaj el tiuj homoj neniam laboris en la komerco, antaŭe vendis cigaredojn aŭ nur ŝajnas esti skribintaj senserioze. Ili kiuj plenumas la faritajn kondiĉojn, skribas decideme kaj pliinformiĝas pri kurtaĝo kaj daŭra salajro. Tiuj ŝajnas voli ankoraŭ bone pripensi ĉu ili ja faros komplezon al mi per akcepti unu el miaj agentecoj.

Kompreneble mi ne konsideras doni salajron al tiuj viregoj. Kien tio venos? Ili ricevos tri procentojn kaj ne dekonon pli. Mi konservas du procentojn, plus miajn tricent guldenojn pomonate.

Kiam mi sidis agrable antaŭ mia Underwood, iu sonorigis. Mi aŭdas tion ĝis ĉi tie, sed mi ne atentas tion, ĉar mi neniam iras malfermi la pordon se mi sidas en oficejo. Sed iom post tio mia edzino supreniris por diri ke tri sinoroj kaj sinjorino estas, kiuj deziras paroli kun mi. Ili kunportas pakon.

`Surmetu vian kolumon kaj vian kravaton,' konsilis ŝi.

Kiuj tiuj povas esti? Supozeble kandidatoj kiuj preferas veni mem anstataŭ skribi leteron.

Kiam mi malfermis la pordon de nia saloneto, kvar etenditaj manoj venis renkonte min. Estis Tuil, Erfurt, Bartherotte kaj fraŭlino Van der Tak, miaj kvar kunkorespondistoj ĉe la General Marine.

Mi sentis mian sangon foriĝanta el mia vizaĝo kaj ili devis esti rimarkinta ion, ĉar Anna van der Tak ŝovis al mi seĝon kaj ordonis min eksidi.

`Nepre ne lacigu vin. Ni forestos tuj,' certigis ŝi.

Ili decidis viziti min por mem vidi kiel mi fartas, ĉar en oficejo la plej idiotaj rakontoj estas rakontataj.

Tuil ekskuzis pro tio ke ili venis posttagmeze, sed mi sciis ke ili ne havas tempon dumtage. Kaj viziti malsanulon vespere, tio ne eblas.

Ili daŭre rigardis min kaj interkonigis interrilatajn rigardojn.

En oficejo multa estas ŝanĝita dum tiuj kelkaj semajnoj. Ili nun sidas kun la dorso al la fenestro, anstataŭ inverse, ĉiuj ekhavis novan rulon da sorbpapero kaj Hamer surhavas okulvitrojn.

`Imagu Hamer kun okulvitroj,' diris Erfurt, 'Estas ridegige.'

Dum ili parolis mi aŭdis ke mia frato envenas. Li metis sian biciklion kontraŭ la muro kaj post tio marŝis al la kuirejo, kiel li faras ĉiun posttagmezon. Lia matriarka paŝo vibrosonis tra la koridoro.

Mi timis ke li demandos kiel la fromaĝvendo marŝas, ĉar li krias kiel ŝipestro, pro pura entuziasmo. Sed mia edzino supozeble per signaloj postulis silenton de li, ĉar iom poste mi aŭdis ke li piedfingre foriras.

Post tio Tuil faris malgrandan alparolon nome de la kompleta dungitaro kaj esprimis la esperon ke mi baldaŭ, sana kiel fiŝo, povos okupi mian malnovan lokon inter ili.

Kaj Bartherotte subite aperigis, kun solena gesto, de malantaŭ sia dorso, grandan pakon kaj emanigis ĝin al mi, petante min voli malfermi ĝin.

Ĝi estis belege polurita triktrakskatolo, kun dek kvin nigraj kaj dek kvin blankaj pecoj, du ledaj pokaloj kaj du ĵetkuboj. Estis sur eksteraĵo arĝenta plateto, kun la enskribaĵo:

LA DUNGITARO DE LA
GENERAL MARINE AND SHIPBUILDING COMPANY
AL SIA KOLEGO
FRANS LAARMANS
Antverpeno, la 15an de februaro 1933.


Ili kolektis kaj eĉ la maljuna Piet de la lokomotiveto donis sian frankon.

Kaj post lasta elkora manpreno ili lasis min sola.

Tiu triktrako devas servi por ludi ludojn kun edzino kaj infanoj ĝis mi resaniĝas.

Mia edzino nenion demandis. Ŝi kuiras la manĝon kun zorgoplena vizaĝo. Mi sentas ke nura akratona vorto povus igi ŝin plori.

Michiel Meeuwissen <michiel.meeuwissen@gmail.com>