2 april 1996

Ooit ging een idee van mijn over het smaakvermogen van mensen. Ik herinner
mij toen iets te hebben geproefd dat ik niet onder zou kunnen brengen in 1
van de 4 hoofdvategorieen van smaak. 

Wanneer men een champignon in de mond neemt, proeft men toch ook echt zeker
wat, een champignon is niet smakeloos. Of ze lekker zijn dat is wat anders.
Ik heb geen idee welke superpositie van de 4 basis smaken dit nu weer is, ik
ben nu geneigd om te vermoeden dat het wel kan. Maar het is misschien als
met kleuren. Hoewel je weet dat elke kleur is te beschouwen als een
superpositie van 3 basis-kleuren is de daadwerkelijke ontbinding nog een
heel andere zaak. Ik denk echter toch dat het met smaken makkelijker moet
zijn dan met kleuren. Je smaak-sensatie kun je namelijk weergeven door
gewoon vier getallen voor de respectievelijke smaken. Bij kleur is dit
slechts het geval als men zich bevind voor een zeer groot 1-kleurig vlak.
Anders is de kleur-sensatie sterk verbonden met de zicht-sensatie en zien
wij een heel beeld, opgebouwd uit de prikkels van ontelbaar vele
fotoreceptoren in je oog. En dat keer 2 want je hebt ook nog 2 ogen, maar
daarvan kunnen wij er tenminste 1 gemakkelijk tijdelijk uitschakelen.
Bij kleuren zal het geval dus altijd worden gecompliceerd door de tekstuur
en belichting van de te beschouwen oppervlakte kleur.


Smaak is daarbij ook gelocalizeerd, wij proeven zout op een andere plek van 
onze tong dan suiker. Dit moet de onderscheiding natuurlijk vele male
makkelijker maken. Wat het moeilijker maakt is dat wij moeten proberen ons
niet te laten afleiden door textuur en reuk van hetgeen wij proeven.

Nu kunnen wij experimenteel gaan vaststellen of champignon waarlijk alleen
maar zoet zuur zout en bitter smaken. Wij persen een champignon uit,
overtuigen ons dat dit nog hetzelfde smaakt en vergelijken deze oplossing
met mengsels van zoute, zoete en zure oplossingen. Bitter zit er vast niet
in, maar anders ook nog dat. Zoute en zoete oplossingen zijn eenvoudig te
verkrijgen. Een zure (en niet zout of zoet) oplossing is waarschijnlijk
azijn, wat jammer genoeg ook ruikt. Bitter zou kunnen worden gemaakt door
witlof uit te persen of zo, maar ik kan me niet voorstellen dat dat niet ook
zuur of zoet is.