: Idee 6 mei
: Michiel
:
:
: Lijst van nederlandse achtervoegsels (en voorvoegsels)
: structuur:
: S -suffix  of
: P -prefix
: V voorbeelden
: B bron (Vries= J. de Vries/ F. de Tollenaere -- Etymologisch woordenboek -Het
: B spectrum 1991 )
: O omschrijving van de betekenis
: O ww: werkwoord subst.: substantief adj.:adjectief
: N nederlands(e)-equivalent(en)
: Eo Esperanto-benadering
: En Engels
: Du Duits
: Fr Frans
: 'grammaticale achtervoegsels' beginnen met een *
:
:voorlopige conclusies
:- Ne. achtervoegsel bepaalt tenminste de woordsoort
:- vele min of meer synoniemen, of slechts onderscheid in de stam
:  bijv. -es/-in/-e -aar/-er/-ier
:- sommige achtervoegsels hebben eigenlijk geen stam
:  bijv. -oen -ije -ium -on -el -eren, maar bepalen
:  slechts de woordsoort (subst. of ww.).
:- stam van woord kan veranderen onder invloed van achtervoegsel
:  bijv: lang -> lengte
:  of slechts ten behoeve van de uitspraak:
:  bijv: vies -> viezerik
:
:

S *-s
O pluralis
N -en
Eo -j
En -s

S *-s
O genitief
Eo omschr. met `de'
En -s

S *-en
O pluralis
N -s
Eo -j
En -s

S *-en
O infinief
Eo -i
En to ...
Du -en
Fr -er -ir

S *-te -de  -ten -den
V werkte belde
O v.t.
Eo -is
En -ed

S *ge-..-d/t
V gewerkt gebeld
O deelwoord
Eo -ita -ata -inta -anta
En -ed

S *ge-..-de/te
O deelwoord
Eo -ito -ato -into -anto

S *-ende
V werkende bellende
O deelwoord
Eo -anto -anta
En -ing

S -aar
V ambtenaar afleveraar handelaar dienaar leugenaar tovenaar
B Vries
O ww. of subst. -> persoon
N -er
Eo -ulo -anto
En -er
Du -er

S -aard
V dronkaard rijkaard
B Vries
O adj. -> persoon
N -erd
Eo -ulo

S -achtig
V kernachtig monsterachtig krampachtig schaapachtig
B Vries
O op wijze van
N -haftig
Eo -eca
En -ish
Du -artig

S -haftig
V heldhaftig krijgshaftig manhaftig
B Vries
O op wijze van   eigenschap
N -achtig
Eo -eca

S -age
V pelgrimage percentage lekkage chantage camouflage collage
B Vries
Eo -o -ado

S -baar
V bespreekbaar leesbaar openbaar aanvechtbaar
B Vries
O mogelijkheid
Eo -ebla
En -able
Du -bar

S -de
V (1) tweede, derde vierde
Eo -on  (ten tweede = due)
En -th

S -dom
V christendom bisdom heiligdom mensdom jodendom
B Vries
O `toestand'
Eo -ismo -aro

S -el
V zwachtel koppel nagel kabel appel middel
O subst.
Eo -o
En -le
Du -el

S -er of -ster
V bakker arbeider koper stroper
B Vries
O ww -> persoon
N -aar
Eo -anto -antino -isto -istino
En -er

S -erd
V stommerd bangerd
O adj -> persoon
N -aard
Eo -ulo

S -iseren
V mobiliseren concretiseren automatiseren temporiseren
B Vries
O adj. -> overgankelijk ww
Eo -igi
En -ize -ise

S -iveren
V cultiveren activeren
O -> overgankelijk ww
Eo -igi

S -ief
V actief reactief creatief impulsief
O eigenschap, in staat tot
Eo -ema -iva(*)
En -ive
Du -iv

S -igen
V bevredigen vergiftigen bekostigen
O -> overgankelijk ww
Eo -igi

S -eren
V studeren monteren marcheren graveren
B Vries 
O -> ww
Eo -i


S -erij / -ij
V bakkerij wasserij brouwerij staatkunderij
B Vries
O plaats of doen?
Eo -ejo -eco
En -ery
Du -erei

S -es
V barones meesteres
B Vries
O vrouwelijkheid
N -in -e
Eo -ino
En -ess

S -halve
V derhalve ambsthalve gemakshalve veiligheidshalve 
B Vries
O volgens wegens 
Eo laux-..-e pro of por -o

S -heid
V zuiverheid schoonheid
B Vries
O `wijze' adj -> abstr. subst.
N -te
Eo -eco (eigenschap) -ajxo (iets)
En -ness
Du -heit

S -ier
V officier bankier arabier herbergier portier passagier 
B Vries
O (subst. ->?) personen
Eo -o

S -ig
V dorstig matig moedig afwezig zielig krachtig
B Vries
Eo -a -ema
En -ty -full

S -ije 
V Bulgarije Algerije Turkije Lombardije 
B Vries
O landen
Eo -ujo -io

S -i\"e
V Belgi\"e Albani\"e Itali\"e
O landen
Eo -ujo -io
En -ia
Du -ien

S -in
V boerin ezelin
O vrouwelijkheid
N -es -e
Eo -ino
Du -in

S -e
V psychologe assistente
O vrouwelijkheid
N -in -es
Eo -ino

S -ing
V beleving beving verbanning
B Vries
O ww. -> handeling
Eo -o

S -ling of -ing
V Karolingen oosterling stedeling bekeerling
B Vries
O naam of subst. -> persoon
Eo -ano
En -ling

S -isch  -s(ch)
V afgodisch profetisch russisch lesbisch
B Vries
O subst. -> adj.
Eo -a
En -ian

S -isme
V realisme anarchisme
Eo -ismo
En -ism
Du -ismus

S -ist
V machinist boeddhist realist anarchist
B Vries
O -> persoon
Eo -isto -isto -ano -ano
En -ist

S -iteit  -teit
V novitiet banaliteit na\"iviteit faculteit realiteit
B Vries
Eo -ajxo (iets) -eco (eigenschap)
En -ity

S -ium
V helium aluminium kalium calcium natrium decenium
Eo -o -io* -iumo*
En -ium

S -lei
V allerlei velerlei
B Vries
Eo -speca -a

S -lijk
V wonderlijk ziekelijk
B Vries
O zelfde uiterlijk hebbende
Eo -a -ema -eca


S -nis
V ergenis belevenis stoornis
B Vries
Eo -o -ajxo

S -oen
V plantsoen pensioen limoen kalkoen visioen rantsoen kampioen
Eo -o

S -on
V electron krypton
Eo -o

S -erik
V bangerik stommerik viezerik
O adj. -> persoon
Eo -ulo

S -schap
V eigenschap vriendschap blijschap
B Vries
O eigenschap
Eo -eco
En -ship

S -sel
V achtervoegsel braaksel speeksel raadsel bedenksel
B Vries
Eo -ajxo

S -te
V hoogte begeerte lengte grootte 
B Vries
O adj. of ww -> abstract subst.
N -heid
Eo -eco

S -tie
V situatie politie operatie
O subst
Eo -c(i)o* -o
En -tion

S -voud
V tweevoud
B Vries
O veelvouden
Eo -oblo
En -fold

S -waarts
V voorwaarts zijwaarts bergopwaarts
B Vries
O richting
Eo -en

S -loog
V bioloog psycholoog kynoloog
O deskundige
Eo -ogo*
En -ogist

S -logie
V biologie psychologie kynologie
O tak van kennis
Eo -ogio*
En -ogy

S -je -pje -etje etc.
V boompje kopje
O verkleining
Eo -eto

S -uur
V cultuur fractuur dictatuur garnituur
Eo -o -uro*
En -ure

P mis-

P on-
Eo ne-

P oor-

P er-
N oor-

P ver-

P wan-