Herman; 7 december

Over Lamarck, het overdragen van kennis en doodgaan

Je kan een muis vele trucjes leren. Zo kan je hem bijvoorbeeld bijbrengen bij een bepaald toontje door een hoepeltje te gaan. Om dit te doen moet je heel veel geduld en doorzettingsvermogen hebben, want muizen zijn niet echt snel van begrip. Maar als je een muis eenmaal iets hebt geleerd en je oefent regelmatig met hem, dan vergeet hij de geleerde informatie niet snel.

En nu komt het leuke: 'Geleerde' muizen, die allerlei kunstjes onder de knie hebben, kunnen die informatie (gedeeltelijk) doorgeven aan hun nageslacht. Als men namelijk jonge muisjes meteen van hun 'knappe' moeder afhalen, dan blijkt dat het makkelijker is om deze muisjes behendigheidjes te leren dan aan kindermuisjes van een niet 'knappe koppen' familie. Het geven van informatie aan een muis is dus niet alleen leerzaam voor de muis zelf, maar ook voor zijn nageslacht!

In de wetenschap is er ook een opvatting (het Lamarckisme) die veronderstelt dat het geleerde niet alleen uitwerking heeft op het nageslacht van de proefmuis, maar ook op de hele muizensoort. Zo zegt de grondlegger van deze stroming, Lamarck, dat als bijvoorbeeld een persoon in China iets leert, wij in Holland daar ook direct profijt van hebben. En andersom: doordat er in Nederland veel wordt geschaatst, is het voor Chinezen makkelijker om te leren schaatsen. (Zelfs al hadden zij nog nooit van deze sport gehoord!)

Het bovenstaande klinkt sommige mensen misschien wat vreemd in de oren (en ook ik heb zo mijn twijfels). In hoeverre het waar is weet ik niet, maar het lijkt mij duidelijk dat wetenschappelijk onderzoek hier heel makkelijk uitkomst kan geven.

Het mag duidelijk zijn dat kennis tegenwoordig heel gemakkelijk wordt verspreid. Overal zijn nu tijdschriften, kranten en dikke boeken vol informatie te krijgen. Ook versimpelt televisie heden ten dage de informatieoverdracht. Zo kan een klein jongetje van 5 jaar op het tvscherm zien hoe zijn sterren van Basten en Rijkaard virtuoze bewegingen maken waardoor het voor hem een stuk gemakkelijker is om een groot voetballer te worden dan dat het bijvoorbeeld voor Rijkaard was. Het jongetje weet nu immers hoe een bal aangenomen behoort te worden. En zijn voorstellingsvermogen helpt hem dan om te weten hoe hij dan een bal aan moet nemen. Oftewel voorstellingsvermogen is zeer belangrijk bij het bereiken van bepaalde dingen.

Zo woei het laatst zeer hard. En daarom moest ik ook op mijn fiets tegen de wind in naar het station. De wind ging heel hard tekeer en daarom kwam ik ook maar stapvoets vooruit. Ik dacht dat de snelheid waarmee ik vooruit ging, de maximale snelheid bij deze windsterkte was, en onderging deze gelaten. Maar een eindje verderop dacht ik het volgende: Stel nou dat ik niet wist dat het waaide, zou ik dan ook met zo'n sukkelgangetje vooruit gaan? Om daarachter te komen, stelde ik mij iemand voor die op een windstille dag de pedalen van zijnfiets eens flink heen en weer liet gaan. Toen ik dat deed, merkte ik dat het ineens een stuk makkelijker geworden was om mijn snelheid te verhogen. Ik kon zelfs met (bijna) elke gewenste vaart vooruitkomen!

Dit vind ik zeer opmerkelijk. Doordat het algemeen bekend is en ik mij dus kan voorstellen dat het moeilijk en bijna niet te doen is om tegen een harde wind in te rijden, wordt door mij ook ervaren dat dit zeer moeilijk is. Maar als ik mij voorstel om gewoon met een bepaalde snelheid te fietsen en daarbij de wind totaal vergeet en er dus ook 100% van overtuigd ben dat ik dit kan, lukt me dit met gemak zonder extra veel inspanning te leveren.

Met bovenstaande in mijn hoofd, vraag ik mij bijvoorbeeld af of mensen dood zouden gaan als zij nog nooit van doodgaande dieren of mensen zouden hebben gehoord. Dit zal wel want het menselijk lichaam is aan slijtage onderhevig en als na zoveel jaar je lichaam helemaal versleten is, is de kans groot dat je dood gaat. Maar ik ben er wel van overtuigd dat de meeste mensen langer zouden leven, als ze niet wisten dat ze dood kunnen gaan, en er dus altijd van uitgingen dat zij voor altijd zouden leven. Dit vind ik een zeer fascinerende gedachte!

Daarom pleit ik er ook voor om er van uit te gaan, om te geloven dat alles door de mens kan worden gedaan en je telkens voor te stellen hoe dat kan worden gedaan. Het voordeel hiervan is dat je dan nooit iets niet kan omdat je denkt dat het onmogelijk is. Weliswaar merk je wel eens dat iets inderdaad onmogelijk door mensen kan worden verricht, waar daarom moet je de gedachte niet opgeven. En dankzij de gedachte bereik je in ieder geval dat je sneller op het station bent als je tegenwind hebt!