Herman; 15 december

Geschiedvervalsing

Zaterdag was de film 'Cry Freedom' op de televisie. Het verhaal van de film gaat over een reporter die het ware verhaal over de moord op Steve Biko wil publiceren maar tegen wordt gehouden door de moordenaars, de regering van Zuid-Afrika, die de wereld willen doen geloven dat Steve is gestorven aan ondervoeding. De reporter wordt vervolgens in zijn huis opgesloten en mag met meer dan één persoon overleggen. Na een goed geplande uitval en als pastoor lukt het de reporter om met zijn gezin Zuid-Afrika te ontvluchten en het verhaal over Steve Biko te publiceren.

In de film zit het volgende opmerkelijke scene.

Tijdens de periode dat de reporter in de film met zijn gezin nog niet gevlucht is, komt er namelijk thuis een pakje aan voor de kinderen (van de reporter). De kinderen maken het pakje open en wat blijkt: In het pakje zitten t-shirts met als opdruk een portret van Steve Biko. De kinderen willen natuurlijk meteen de t-shirts aan hebben, en maken aanstalte om ze aan te trekken. Dan blijkt echter dat de t-shirts met één of ander zuur zijn ingespoten. Het jongste kind krijgt dit niet zo fijne stofje bij het aantrekken van haar t-shirtje overal op haar gezicht en schreeuwt het uit. De ouders zijn er gelukkig snel bij en de wonden van haar vallen daarom gelukkig mee. De zuid-Afrikaanse regering wilde hiermee de reporter waarschijnlijk lekker pesten.

Toen ik deze episode van de film zag dacht ik meteen dat dit verzonnen was. Zoiets doet iemand niet. Zoiets gebeurt niet. Dit stukje is uit de lugubere fantasie van de regisseur ontsproten.

Maar toen ik echter in de tv-gids keek, zag ik dat de film op ware gebeurtenissen gebaseerd was. Bovendien had diegene die het allemaal had meegemaakt, de reporter in het verhaal, de film zelf geregisseerd. Het bovenbeschreven voorval was dus niet verzonnen. Het was echt gebeurd.

Zo zie ik dat ik mij gruwelijke leed aan mensen toegedaan (door andere mensen) niet voor kan stellen. Ik ben geneigd, en met mij waarschijnlijk heel veel mensen, om aan mij verteld afschuwelijk leed door bepaalde mensen aan andere mensen toegedaan, op het eerste gezicht gewoon af te wijzen en niet te geloven.

Ik kan mij er dan ook van bewust dat als ik totaal onbekend zou zijn met de wereldgeschiedenis en men zou mij vertellen wat voor een gruwelen er in de Tweede Wereldoorlog hebben plaatsgevonden, ik dit verhaal als aangedikt zou beschouwen en denken dat de Duitse daden wel meevielen.

Omdat ik nu vele beelden heb gezien die het tegendeel bewijzen, denk ik daar anders over. Ook bezoeken aan concentratiekampen hebben mijn mening gevormd.

Nu dacht ik het volgende. Tegenwoordig is het een peuleschilletje om foto's en films te veranderen. Met computers kunnen foto's en dus ook films zoals gewenst worden gewijzigd. In principe weet je dus tegenwoordig niet meer of de werkelijkheid was of is zoals het op de foto staat, of dat men de foto wat echter heeft doen maken.

Dit alles met bovenstaande kan er best wel voor zorgen dat men over zo'n 100 jaar niet meer geloofd dat er zovelen in de gaskamers zijn vermoord. De uiterlijke bewijzen zoals gebouwen etc. zijn dan vergaan en ander bewijsmateriaal (foto's en films) wordt dan weersproken door het vervormde materiaal wat door neo-nazi's heden ten dage wordt gevormd. Het bewijsmateriaal wordt daarmee dubieus. En omdat de mensen het gruwelijke waarschijnlijk toch niet geloven neemt iedereen aan dat het vertelde niet echt gebeurd is maar dat het een verzinsel is in de hoofd van de verteller.

Dit vind ik een benauwende gedachte. Het is zelfs al zo ver dat je tegenwoordig er al niet zeker van kan zijn of datgene wat er op het NOS-journaal te zien is, wel echt gebeurd is. Bijvoorbeeld: Grijpt men in Somalië wel echt in en wordt daar wel zoveel honger geleden? Bestaat Amerika wel echt?

Hierbij is er dus weer een onzekerheid, naast de onzekerheid van gisteren, geïntroduceerd. En ik kan niet echt zeggen dat ik er blij mee ben.